Yến sào – Tinh hoa đất trời
CHIM YẾN
Từ xa xưa tới nay, có một loài chim kén ăn, chúng chỉ ăn những thức ăn chúng kiếm được trên không, loài chim không bao giờ uống nước ao hồ mà chỉ uống sương trời thanh khiết, đó chính là Chim Yến.
Tuy có hình dáng khá nhỏ bé nhưng chim yến lại có một sức khỏe rất tuyệt vời. Chúng bay đi kiếm ăn từ 5h sáng, có khi đến 8h tối mới trở về. Trung bình, chim yến có thể bay liên tục 15h mỗi ngày và bay xa đến 300km để kiếm mồi. Vận tốc bay của chúng cũng rất nhanh, tối đa có thể lên tới 130-160km/h.
CHIM YẾN LÀM TỔ
Khi vào mùa kết đôi, làm tổ, mỗi đôi yến chọn cho mình một chỗ thích hợp (thường luôn được cố định trong nhiều năm) và đu mình ngay trên vách – nơi sẽ là vị trí xây tổ của mình. Vào thời điểm nước bọt chim Yến phát triển là lúc chim Yến bắt đầu làm tổ. Khi nước bọt tiết ra, chúng dùng lưỡi đẩy nước bọt ra khỏi miệng và quẹt qua, quẹt lại lên vách để định hình. Nước bọt gặp gió sẽ khô. Dần dần (qua nhiều đêm) một cái tổ mới được hình thành và chim yến đeo lên cái lưỡi tổ này hàng đêm để tiếp tục xây tổ. Nó quay qua, quay lại xoay quanh cái lưỡi tổ này để tiếp tục đắp nước bọt vào. Khi tổ đã lớn, chim yến nằm vào lòng tổ để quẹt nước bọt lên mép tổ, sau đó đu mình lên vách hay mép tổ, chúc đầu xuống quẹt nước bọt vào lòng tổ, tạo 1 lớp xốp như xơ mướp – đây là chỗ để đặt trứng của chim. Có một điều khá đặc biệt là chỉ có chim yến trống mới làm tổ.
YẾN SÀO
Yến sào, hay tổ chim yến là tên một loại thực phẩm – dược phẩm nổi tiếng được làm bằng tổ chim yến. Đây là món cao lương mỹ vị của các quốc gia Đông Á như Nhật Bản, Triều Tiên, Trung Quốc, Việt Nam, Malaysia, Indonesia và một số quốc gia khác. Ở Việt Nam, yến sào được xếp vào hàng Bát Trân (tám món ăn cao lương mĩ vị). Món súp yến sào được mệnh danh là “món trứng cá caviar của phương Đông”. Món yến sào đã được người Trung Hoa tiêu thụ từ cách đây 400 năm. Món súp yến sào trông giống như chất keo được nấu với gia vị có bổ sung thêm một ít tinh bột, đường. Yến sào là một trong những món ăn được làm từ động vật đắt đỏ nhất, ở Hồng Kông giá của một bát canh tổ yến khoảng 60 USD.
Tổ yến thường có hình dạng giống như một cái chén, thân dày và chân cứng để bảo vệ trứng, yến non.
Tùy thuộc vào các chất khoáng đa vi lượng từ các vách đá nơi chim làm tổ hòa tan vào tổ yến, tổ yến sẽ có màu sắc khác nhau như màu đỏ (yến huyết), màu hồng (yến hồng), màu trắng đục.
Ở Việt Nam, các địa phương có yến sào tự nhiên là một số hòn đảo của một số tỉnh Nam Trung Bộ như tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên… Các tổ chim yến thường được làm ở các đảo trên các vách đá và việc khai thác yến sào thường rất nguy hiểm do những giàn giáo cao bằng tre, công cụ thô sơ, vách đá hiểm trở. Do tính chất nguy hiểm và hạn chế số lượng đảo có thể khai thác nên loại yến sào này thường có giá cao nhất so với các loại yến sào khác trên thị trường.
CÔNG DỤNG CỦA YẾN SÀO
Đây là món ăn được xếp vào hàng cao lương mỹ vị của các nước như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Malaysia, Indonesia và một số quốc gia Đông Nam Á khác, bởi tính chất quý giá và nguồn dinh dưỡng dồi dào mà nó mang lại.
Tổ yến là loại thuốc bổ cung cấp thêm năng lượng cuộc sống; cân bằng và tăng cường quá trình trao đổi chất; có công dụng tăng hấp thu dinh dưỡng, bổ phổi, tốt cho tim và sự tuần hoàn máu, làm tăng số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, giảm thời gian đông máu, ổn định các chỉ tiêu huyết học.
Ăn tổ yến liên tục sau một thời gian sẽ có tác dụng giữ cho cơ thể trẻ, khỏe không bị bệnh, có công dụng dưỡng da làm da đẹp hơn và cải thiện tình trạng của tóc, chống lão hóa, nhờ đó cải thiện sức khỏe kéo dài tuổi thọ…
Tổ yến có nhiều thành phần dinh dưỡng quý hiếm, điển hình là một số loại protein và amino acid như amide, humin, arginine, cystine, histidine, and lysin. Ngoài ra, tổ yến còn được cho là chứa các khoáng chất như calci, sắt, kali, phosphor và magnesi. Tổ yến giúp bổ phổi, cường thân, tăng cường hệ miễn dịch, đẩy nhanh quá trình tái tạo tế bào, giúp người bệnh nhanh phục hồi.
Yến sào chứa hàm lượng protein cao (45-55%), trong đó chứa 18 loại axit amin, một số axit amin có hàm lượng rất cao như aspartic acid (4,69%), proline (5,27%) có tác dụng tái tạo tế bào cơ, các mô và da. Có những axit amin không thể thay thế như cystein, phenylalamine (4,50%) có tác dụng tăng cường trí nhớ, tăng dẫn truyền xung động thần kinh, tăng hấp thu vitamin D từ ánh sáng mặt trời. Tyrosine và acid syalic (8,6%) có tác dụng phục hồi nhanh khi cơ thể bị nhiễm xạ hay tổn thương hồng cầu, glucosamine giúp phục hồi sụn bao khớp trong những trường hợp thoái hóa khớp…
Tổ yến sào chứa 31 nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển của trẻ và bồi dưỡng cho người già. Tổ Yến giàu canxi và sắt, có các nguyên tố có lợi cho thần kinh và trí nhớ như mangan, brôm, đồng, kẽm. Có nguyên tố kích thích tiêu hóa như crôm, nguyên tố chống lão hóa, chống tia phóng xạ như se-len. Yến sào chứa đường galactose mà không có chất béo. Threonine có trong yến sào hỗ trợ hình thành collagen và elastin – là hai chất tái tạo lại cấu trúc da, kết hợp với Glycine ngăn ngừa nếp nhăn, chống lão hóa, chống nổi mụn tàn nhang, vết nám và bảo vệ da, làm cho làn da sáng mịn đầy sức sống. Chất Trytophan giúp thai nhi phát triển cân bằng và khỏe mạnh…
Tổ yến giúp người cao tuổi cải thiện không chỉ về thể chất mà còn về trí não như: cải thiện trí nhớ (Phenylalanine), các vấn đề về gan (Threonine), đường ruột (Histidine), điều chỉnh lượng đường trong máu (Leucine), tăng khả năng hấp thụ canxi, chống lão hóa cột sống (Lysine), chống viêm khớp (Methionine). Đặc biệt acid syalic và Tyrosine giúp phục hồi nhanh cơ thể bệnh nhân ung thư sau xạ trị, hóa trị, bệnh nhân sau khi mổ (nhất là về phổi, thận).
